Uygulamada çalışanlar ile yapılan sözleşmelerde süre belirtmesi uygulanacak hukuk kuralları bakımından önem arzediyor. 4857 sayılı İş Kanunu’na göre iş sözleşmeleri süresiz yapılabileceği gibi belli bir süre için de yapılabilmesi mümkündür. Peki iş sözleşmesinde süre belirtilmiş olması sözleşmenin belirli süreli olması için yeterli midir?
1. Şartları
İş sözleşmesinin belirli bir süre için yapılması tek başına iş sözleşmesini belirli süreli hal getirmez. İş sözleşmesinin belirli süreli kabul edilebilmesi için işçinin belirli süreli iş sözleşmesiyle çalışmasını gerektirir objektif nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Bir diğer anlatımla işçinin belirli bir süre çalışması için işin bu nitelikte olması gerekir. İşin, belirli süreli olması, belirli bir olgunun ortaya çıkması veya belirli bir işin tamamlanmasına yönelik olması gerekmektedir. Söz konusu objektif nedenleri taşıyan işler hakkında ancak ve ancak belirli süreli iş sözleşmesi yapılabilir.
Örnek olarak, bir serginin, konferansın ya da sportif organizasyonun düzenlenmesinde çalıştırılan işçilerde, işyerinde bir bilgisayar donanımının kurulmasında, makine montajında, hastalık, hamilelik veya herhangi bir başka durumun ortaya çıkması nedeniyle izinli olan ve iş akdi askıya alınan işçinin yerine bir süre için başka bir işçiye belirli süreli iş sözleşmesi yapılmasında olduğu gibi durumlarda belirli süreli işe sözleşmesi ile işçi çalıştırılabilir.
Söz konusu şartların taşınmaması halinde iş sözleşmenin belirli süreli olduğu kararlaştırılsa dahi belirsiz süreli iş sözleşmesinin hukuki sonuçlarını doğar.
2. Belirli süreli iş sözleşmesinin kendiliğinden sona ermesi
Belirli süreli iş sözleşmesinde tarafların kararlaştırdıkları sürenin dolması ile iş akdi sona erer. İş sözleşmesinde tarafların bildirimde bulunmaması halinde iş akdinin devam edeceğine veya tarafların sessiz kalıp işçinin çalışmasına devam etmesi gibi durumlarda iş sözleşmesi de yenilenmiş sayılır.
İşin belirli süreli olması için gerekli nedenlerin varlığı ve devamı ile iş akdinin devamı için esaslı bir neden bulunması halinde iş akdi belirli süreli olarak yenilenmiş olur. Belirli iş sözleşmesi bu şekilde ancak bir defa yenilenebilir. Söz konusu şartların gerçekleşmemesi halinde iş akdi başlangıcından beri belirsiz süreli yapılmış sayılır.
Belirli süreli iş sözleşmesinin süresinin bitmesi ile sona ermesi halinde işçiye ihbar tazminatı veya kıdem tazminatı ödenmez. Süresinden önce iş akdinin feshedilmesi halinde işçi iş akdinin sonuna kadarki ücret bedelini talep edebilir.
Ancak bu durumda belirli süreli hizmet sözleşmesinde işçinin hizmet sözleşmesinin sona ermesi yüzünden tasarruf ettiği miktar ile başka bir işten elde ettiği veya bilerek elde etmekten kaçındığı gelir, bu bedelden indirilir.